Wat zijn neurotransmitters?
In een gezonde staat zorgen de neurotransmitters, als boodschapperstoffen in de hersenen, ervoor dat cellen adequaat met elkaar kunnen communiceren. Hierdoor functioneren het prestatie- en herstelvermogen optimaal. De stimulerende of exciterende neurotransmitters als dopamine en acetylcholine, en de remmende of inhiberende neurotransmitters als GABA en serotonine spelen een cruciale rol in alle fasen van de 24-uurs slaap-waakcyclus van het menselijk lichaam.
De aanmaak van de diverse neurotransmitters staat onder invloed van de HPA-as (hypofyse – hypothamalus – bijnieras), het microbioom (darmflora) en verschillende hormonen en enzymen.
Neurotransmitters worden gevormd uit aminozuren met behulp van enzymen. Deze enzymen zijn voor hun werking afhankelijk van vitamines, mineralen en spoorelementen (cofactoren).
In allerlei situaties kan de communicatie tussen neuronen mank lopen. Een disbalans in de neurotransmitters leidt tot een brede waaier aan klachten zoals: migraine, vermoeidheid, depressie, uitstelgedrag, prikkelgevoeligheid, verslaving, Parkinson en Alzheimer.
Wat is het belang van neurotransmitters?
Elke neurotransmitter heeft zijn functionaliteit. Ze beïnvloeden tal van processen in het brein, zoals:
- Iemands draag- en veerkracht
- Gedrag en motivatie
- Leer- en concentratievermogen
- Slaapgedrag
- Herstel na een zware inspanning of een ernstige infectie
Hoe werken neurotransmitters?
Neurotransmitters worden opgeslagen in de synaptische blaasjes in het presynaptische uiteinde van een neuron.
- Zodra een zenuwimpuls binnenkomt, worden ze vrijgegeven in de synaptische spleet, om zich te binden op de receptor van de ontvangende cel.
- Er ontstaat vervolgens een in- en uitstroom van ionen waardoor een actiepotentiaal (elektrisch signaal) op gang wordt gebracht.
- Eens de boodschap is overgebracht, wordt de neurotransmitter afgebroken door enzymen of gerecycleerd.
Hoe tekorten aan neurotransmitters herkennen?
Voor inzicht in de neurotransmitterstatus, heb je diverse opties. Als eerste is er een snelle basischecklist, als het ware een quickscan, voor de aan- of afwezigheid van voldoende dopamine, acetylcholine, GABA en serotonine. Deze quickscan is afgeleid van de bekende Braverman-test. Wens je een uitgebreider neurotransmitterprofiel, dan is er de monoamine-metabolietentest, een urinetest. Dit betreft een functionele test om de neurotransmitters helder in kaart te brengen en om het potentieel effect op het neurobiologisch systeem in te schatten.
